Gedragscode 2025: “Nu moet elk gewest strengere regels invoeren”

Tien jaar na een eerste afsprakenkader over hun commerciële praktijken hebben de horecasector, de brouwers en de drankenhandelaars hun gedragscode vernieuwd om duurzame relaties te waarborgen. “Een nuttige stap, maar nog steeds ontoereikend,” merkt Matthieu Léonard op, voorzitter van de Federatie Horeca Brussel.

Photo : Belgian Brewer

Een herziening drong zich op. “Sinds de invoering van de gedragscode in 2015 is de economische context aanzienlijk veranderd, onder andere door opeenvolgende gezondheids- en economische crisissen. Die hebben een zware impact gehad op de horecasector en met name op drankgelegenheden, die nog steeds moeite hebben om rendabele marges te halen,” aldus Pierre Poriau, secretaris-generaal van Horeca Wallonië.

De vernieuwde gedragscode, op 6 juni voorgesteld, beantwoordt aan de aanbevelingen van verschillende belanghebbenden en sectororganisaties. Volgens de ondertekenaars biedt de tekst duidelijkheid en juridische zekerheid aan horecauitbaters in deze moeilijke tijden.“Zonder deze hernieuwing zou de vorige gedragscode vervallen zijn, waardoor we terug dreigden te keren naar de pre-2015 situatie. Een scenario dat we absoluut wilden vermijden,” verklaart Mathias De Caluwé, CEO van Horeca Vlaanderen.

De herwerkte tekst, het resultaat van maanden overleg, heeft tot doel een gezond ondernemingsklimaat te bevorderen voor sectoren die een sleutelrol spelen in onze economie: de horeca vertegenwoordigt 151.683 jobs, waaronder veel laaggeschoolde, en 40.000 zelfstandige ondernemers (cijfers derde kwartaal 2024). Toch verliepen de relaties tussen horeca-uitbaters en grote drankleveranciers vaak onevenwichtig. Het was dan ook essentieel om contractuele praktijken te verduidelijken en een evenwichtiger machtsverhouding tot stand te brengen.

Naar een beter evenwicht

“Sinds de introductie van de gedragscode in 2015 hebben we een duidelijke positieve evolutie gezien: misbruiken zijn aangepakt en de relaties zijn transparanter en evenwichtiger geworden,” stelt Krishan Maudgal, directeur van de Belgische Brouwers, tevreden vast. De nieuwe versie van 2025 bouwt hierop verder.

Vooreerst op het vlak van transparantie bij het ondertekenen van exclusieve leveringscontracten. Om deze bepaling te ondersteunen, zal elke regionale horecafederatie een specifieke ondersteuningscel opzetten voor uitbaters die de risico’s en voordelen van een exclusiviteitsovereenkomst willen laten evalueren.

Daarnaast blijft de vrijheid van café-uitbaters behouden om lokale speciaalbieren aan te bieden, ook wanneer ze onder een exclusiviteitscontract met een brouwer vallen. Voor sterke dranken worden de exclusiviteitsclausules niet uitgebreid, maar worden de regels wel vereenvoudigd.

De vernieuwde gedragscode verbiedt ook een reeks contractuele praktijken die als misbruik worden beschouwd, en legt strikte kaders op voor niet-concurrentiebedingen, aankoopquota en opzeggingsvoorwaarden Volgens het kabinet van minister van Economie David Clarinval behoren een bredere en minder voor interpretatie vatbare reikwijdte tot de belangrijkste verbeteringen.

“Onvoldoende zonder versterkt wettelijk kader”

De Federatie Horeca Brussel erkent dat deze vernieuwde gedragscode een solide basis vormt voor goede praktijken.Toch roept voorzitter Matthieu Léonard op tot verdere stappen, namelijk een juridisch verankerd regionaal kader dat misbruiken effectief kan sanctioneren en het immaterieel erfgoed van cafés beter beschermt.

“Deze tekst vervangt of schrapt geen bestaande wetgeving.Elk gewest moet nu werk maken van strengere regels,” aldus Léonard. Hij pleit in het bijzonder voor een betere regulering van commerciële brouwerijcontracten, “die uitbaters soms vastzetten in onevenwichtige verbintenissen zonder enige vergoeding.”

Hoewel de horeca een belangrijke economische en sociale pijler blijft in België, blijft de sector kwetsbaar. “Deze ondertekening is het bewijs van het engagement van een sector in transitie, op zoek naar evenwicht tussen traditie en veranderende economische machtsverhoudingen,” besluit de Brusselse federatie.