Belgische groothandelaars: overnemen of overgenomen worden?

INSIGHT - Na jaren van fusies en overnames blijft de Belgische foodservicemarkt nog altijd fragiel en gefragmenteerd. De consolidatie, die goed op weg is, zou nog verder kunnen versnellen.

Jaren van consolidatie hebben het landschap van de voedingsdistributie hertekend: de overname van Metro door Sligro, de fusie van Upfresh en Franky Fresh Food onder de vlag van Huppa, en meer recent de overnames van de activa van Al-Vis en GEPU door Alfa Fish en Sligro. Ondanks alles blijft de markt zeer gefragmenteerd ... en dus kwetsbaar.

Volgens de laatste analyse die Graydon Creditsafe presenteerde op het Gondola Foodservice Congress, spreekt de financiële structuur van de sector boekdelen over de onevenwichtigheden: het 90e percentiel van de omzet ligt bij de 4,36 miljoen euro, tegenover een gemiddelde van 7,37 miljoen euro, als gevolg van enkele grote spelers. De mediaan daarentegen bedraagt 211.000 euro, wat wijst op een markt met een meerderheid van kleine bedrijven.

De marges zijn laag: de mediaan bereikt 2,5%, terwijl alleen de spelers in het onderste deciel in de buurt van 9,9% komen. De financiële druk is duidelijk: 22,35% van de bedrijven heeft een negatieve cashflow en 18,38% heeft een eigen vermogen onder nul, wat in theorie zou moeten leiden tot herstructurering of ontbinding.

Een markt met twee snelheden

Graydon rangschikt 10,78% van de groothandelaars als ‘extreem kwetsbaar’, tegenover ongeveer 6% voor alle Belgische bedrijven. In totaal zou 38,38% van de sector een grote schok niet overleven. Omgekeerd is slechts 22% van de bedrijven financieel gezond en voldoende veerkrachtig. Zij zijn het die de consolidatiebeweging zouden moeten voortzetten.

De Belgische markt is momenteel verdeeld over twee modellen. Aan de ene kant zijn er de grote generalisten zoals Solucious, Sligro, Bidfood, Trendy Foods en Conway, die aanwezig zijn in verschillende kanalen (restaurants, instellingen, buurtwinkels). Aan de andere kant zijn er kleinere groothandelaars, vaak familiebedrijven, met een gespecialiseerdere en diepgaandere portefeuille, of hyperlokale bedrijven die inzetten op persoonlijke klantenservice. Bedrijven als CEGES, gespecialiseerd in diepvriesproducten, zijn voorbeelden van deze nichesterkte.

Zoals Veerle Carlier, horeca coördinator bij Colruyt Group en Olivier Dallemagne, CEO van CEGES tijdens de paneldiscussie opmerkten, is de echte vraag niet welk model zal overheersen, maar hoe elke speler zijn unieke waarde omschrijft. Restaurateurs bestellen tegenwoordig gemiddeld bij vijf tot zeven groothandels, maar willen hun toelevering rationaliseren. In een dergelijke context worden een duidelijke positionering en betrouwbaarheid strategische troeven.

Het technologische keerpunt

De volgende uitdaging zal digitaal zijn. Om hun klanten efficiënt te bedienen, zullen groothandelaars moeten investeren in digitalisering (online bestellen, beschikbaarheid, automatisering, realtime gegevens) en tegelijk werken aan de klantervaring en het vertrouwen. In een sector met krappe marges kunnen de vlotheid van bestellingen, logistieke precisie en transparantie het verschil maken op het vlak van rendement.

Consolidatie is dus geen modeverschijnsel, maar een noodzaak. De sterkste 22% zullen de overnemers worden. De tussengroep heeft twee opties: specialiseren of de krachten bundelen. En voor anderen is de beste strategie misschien wel verkopen, nu ze dat nog op hun eigen voorwaarden kunnen doen.